دوازدهمین و آخرین امام شیعیان، در سپیده دم روز جمعه پانزده شعبان سال 255 ه. ق در شهر سامراء به دنیا آمد. پدر گرامی اش امام حسن عسکری(ع) و مادر بزرگوارش نرجس (نرگس) نام داشت.(1) وقتی نرجس را به همراه تعدادی دیگر در جنگ مسلمانان و رومیان اسیر کردند و به بغداد آوردند، کسی حاضر نمی شد او را بخرد تا آن که فرستاده ای از سوی امام هادی(ع) نامه ای به زبان رومی برایش آورد و او با خواندن نامه، سخت گریست و گفت: مرا به کسی بفروش که این نامه را نوشته است و بعد او را به خانه امام هادی(ع) آوردند و همسر امام حسن عسکری(ع) شد.

هنگامی که امام مهدی(عج) به دنیا آمد پدرش تولد او را پوشیده نگه داشت و به شیعیان سفارش کرد از ذکر نام آن حضرت جلوگیری کنند. امام حسن عسکری(ع) یک سال پیش از شهادتش، حضرت مهدی(عج) را به همراه مادربزرگش به مکه فرستاد تا از چشم مأموران دور بماند و برای انحراف افکار دشمنان، بدون این که اسمی از آن حضرت ببرد، مادر خویش را وصی خود قرار داد.

«آن حضرت پس از شهادت پدر، حدود پنج ساله بود که به امامت رسید. امامت او نیز بنا بر حدیث های فراوانی بود که از پیامبر(ص) و امامان پیشین روایت شده بود. جعفر، عموی امام زمان(عج) پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) ادعای امامت و جانشینی آن حضرت را کرد و می خواست با خواندن نماز بر جنازه برادرش جانشینی خود را رسمیت بخشد، اما ناگهان حضرت مهدی(عج) در جلوی چشم همگان حاضر شد، جعفر را کنار زد و خود بر جنازه پدر نماز گزارد و پس از نماز از چشم مردمان پنهان شد. آن حضرت چند بار دیگر نیز چنین ظاهر شد.»