حمله اسرائیل به نوار غزه فارغ از همه لطماتی که وارد کرده، بهترین آزمون برای بررسی عملکرد سامانه «پرطمطراق» «گنبد آهنین» بود.

طبق برخی گزارش‌ها، از میان تعداد بیشمار موشکی که گروه‌های مقاومت فلسطین به سوی سرزمین‌های اشغالی پرتاب کرده، گنبد آهنین صرفا قادر به ردیابی حدود 200 راکت بوده و سایر موشک‌ها در شهرک‌های صهیونیست‌نشینی چون عسقلان، اسدود و اوفکیم فرود آمده‌اند.

همین ماجرا، عملا آینده این سامانه را در معرض تردید قرار داده است؛ سامانه‌ای که علت تولید آن به درگیری سال 2006 اسرائیل با حزب‌الله لبنان باز می‌گردد. در آن نبرد، حزب‌الله راکت‌های بسیاری به سمت اسرائیل شلیک کرد که خسارات و کشته‌های فراوانی را برای این رژیم به همراه داشت.

یک سال بعد، «عمیر پرتس»، وزیر وقت جنگ اسرائیل اعلام کرد، کمپانی اسرائیلی «رافائل» که تولیدکننده تجهیزات نظامی است، برای مقابله با تهدیدهای آینده یک سپر دفاع موشکی جدید خواهد ساخت که لااقل جلوی حمله راکت‌های مقاومت را تا عمق سرزمین‌های اشغالی بگیرد.

در نهایت، در ماه مارس 2011 بود که اسرائیل پس از 4 سال تلاش، سامانه ضدموشکی گنبد آهنین را به کار گرفت. هدف استفاده از این سامانه، ایجاد چتری دفاعی بر فراز اسرائیل بود تا بتوان از حمله احتمالی راکت‌ها و موشک‌های کوتاه برد به مراکز جمعیتی جلوگیری کرد.

سیستم عملکرد این سپرموشکی به این ترتیب است که وقتی دشمن، موشک یا گلوله توپ را شلیک می‌کند، آن موشک توسط رادار ردگیری و داده‌های آن به واحدی به نام واحد هدایت مخابره می‌شود که مسئولیت تحلیل داده‌ها و شناسایی مختصات هدف را دارد. این واحد، پس از شناسایی هدف، مختصات آن را به واحد شلیک ارسال می‌کند و همزمان در ثانیه‌ای قبل از فرود موشک، آن را منهدم می‌کند.

اما اکنون از بدشانسی اسرائیلی‌ها، به‌رغم صرف هزینه 200 میلیون دلاری که بخش اعظم آن را آمریکا تقبل کرده بود، این سیستم در آزمون عملی خود ناکام ماند. این در حالی است که از سال گذشته تاکنون که اسرائیل وارد فاز اجرایی نمودن سامانه «گنبد آهنین» شده، تبلیغات بسیاری بر روی غیر قابل خدشه و نفوذ بودن آن کرد به طوری که آن را کارآمدترین پوشش ضد موشک در جهان نامید.

اما بعد از دور جدید درگیری در غزه از چند روز گذشته تاکنون و هدف قرار گرفتن نقاط مختلف پایتخت این رژیم، شکست پذیر بودن این سامانه پرهزینه را حداقل در میدان جنگ با یک گروه کوچک مقاومت، همچون حماس تایید کرد.

البته این نخستین بار نیست که عملکرد گنبد آهنین زیر سئوال رفته است. روزنامه دیلی‌تلگراف چندی پیش در مطلبی به ضعف‌های این سامانه اشاره کرد و نوشت: «در سال 2011، 7 راکت از نوار غزه شلیک شد و گنبد آهنین فقط 6 راکت را هدف قرار داد. یک راکت باقی مانده در داخل اسرائیل فرود آمد و یک نفر را کشت. ژنرال «درون گاویش» فرمانده نیروی هوایی اسرائیل در واکنش به این اتفاق گفت که مسئولان هیچ‌گاه مدعی نشده‌اند که گنبد آهنین یک «سامانه جادویی» است».

به نوشته این روزنامه انگلیسی، در ماه مارس بعدی، پس از ترور «زهیر القیسی» از رهبران غزه، هجمه شدید راکتی علیه اسرائیل آغاز شد. گنبد آهنین علیه 71 مورد از این‌ راکت‌ها عمل کرد، اما فقط توانست 56 مورد از آن‌ها را مورد اصابت قرار دهد. اما بدترین مورد، نفوذ یک پهپاد ناشناس به حریم هوایی اسرائیل بود که بیش از پیش اثرگذاری گنبد آهنین را زیر سئوال برد.

مجموعه ناکامی‌های فوق در کنار عملکرد ضعیف این سامانه در جنگ اخیر غزه موجب شد، مقامات اسرائیلی اعتراف کنند، گنبد آهنین قادر به حفاظت کامل از سرزمین‌های اشغالی در صورت راکت‌باران شدید و مستمر دشمن نیست و همچنین قدرت رهگیری گلوله‌های دارای برد بسیار کوتاه را ندارد.